Değer Kaybı

1. Araç Değer Kaybı Nedir?

Araç değer kaybı, bir motorlu taşıtın bir trafik kazasına karışması sonucu piyasa değerinde meydana gelen düşüştür. Onarım gören bir aracın ikinci el piyasasında değeri düşebilir çünkü alıcılar, geçmişte hasar kaydı bulunan bir aracı satın alırken daha temkinli davranır ve daha düşük fiyat teklif ederler. Değer kaybı, kazadan önce ve sonra yapılan fiyat değerlendirmesiyle belirlenir ve bu fark tazmin edilebilir zarar olarak kabul edilir.

Kazaya karışmış bir aracın tüm mekanik ve dış aksamlarının onarılmış olması, aracın tam anlamıyla eski değerine kavuştuğu anlamına gelmez. Özellikle hasar büyükse ve onarım için orijinal olmayan parçalar kullanılmışsa, aracın ikinci el değerindeki düşüş daha belirgin olabilir. Bu nedenle değer kaybı tazminatı, araç sahiplerinin ekonomik kaybını telafi etmeye yönelik önemli bir hukuki mekanizmadır.

2. Araç Değer Kaybını Kimler Talep Edebilir?

Araç değer kaybı tazminatını talep edebilecek kişiler şunlardır:

• Kazadan kusursuz veya kısmi kusurlu olan araç sahibi: Kazada tamamen kusurlu olan taraf değer kaybı talep edemez. Ancak kazada hiç kusuru olmayan ya da kısmi kusuru bulunan taraf, aracın sahibi yahut sigorta şirketinden değer kaybı talebinde bulunabilir.
• Araç kiralama şirketleri: Kiralanan bir aracın kazaya karışması durumunda, aracın değer kaybı araç sahibi olan kiralama şirketi tarafından talep edilebilir.
• Şirket araçları için işverenler: Şirket adına kayıtlı bir araç kazaya karıştığında, şirket yetkilileri değer kaybı tazminatını talep edebilir.

3. Araç Değer Kaybı Kimden Talep Edilir?

Değer kaybı talebi şu kişi veya kurumlardan yapılabilir:

• Kusurlu sürücü ve aracın sahibi: Kazaya sebebiyet veren sürücü, kusurlu olduğu ölçüde zarar gören taraftan doğan maddi zararları karşılamakla yükümlüdür.
• Sigorta şirketleri: Zorunlu trafik sigortası yahut kasko sigortası kapsamında bazı durumlarda değer kaybı ödenebilir.
• Aracın işleteni: Türk Borçlar Kanunu'na göre, bir aracı işleten kişi de meydana gelen zararlardan sorumludur. Örneğin, bir şirket aracıyla yapılan kazalarda şirket yetkilisi sorumlu tutulabilir.

4. Araç Değer Kaybı Talep Edilme Şartları

Değer kaybı tazminatının talep edilebilmesi için bazı temel koşullar yerine getirilmelidir:

1. Kazaya karışan tarafın tam kusurlu olmaması: Tam kusurlu sürücüler değer kaybı talep edemez.
2. Araçta maddi hasarın oluşması: Sadece mekanik veya elektronik arızalar nedeniyle değer kaybı tazminatı talep edilemez. Aracın dış görünümünde, metal parçalarında, zarar meydana gelmelidir.
3. Kaza sonrası onarım yapılmış olması: Araçtaki hasar onarılmış olmalıdır. Onarım yapılmadan değer kaybı tazminatı talep edilemez.
4. Pert kaydı bulunmaması: Eğer araç, sigorta şirketi tarafından "pert" olarak değerlendirilmişse, değer kaybı tazminatı talep edilemez.
5. Kazanın resmi kayıtlara geçmesi: Kazaya ilişkin polis veya sigorta tutanaklarının olması gerekir.

5. Araç Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır?

Araç değer kaybının hesaplanması için birçok faktör göz önünde bulundurulur:

• Aracın marka ve modeli: Lüks ve üst segment araçların değer kaybı, ekonomik segment araçlara göre daha yüksek olabilir.
• Aracın kilometresi: Daha az kullanılmış bir araçta değer kaybı oranı daha yüksektir.
• Hasarın boyutu ve onarım şekli: Büyük çaplı ve ağır hasarlar aracın değerinde ciddi kayıplara neden olabilir.
• Hasar gören parçalar: Aracın kaporta, şasi veya motor gibi kritik bileşenleri zarar gördüyse, değer kaybı artacaktır.

Genellikle, Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) tarafından belirlenen formüller veya uzman eksper raporları ile değer kaybı hesaplanır.

6. Araç Değer Kaybı Nasıl Talep Edilir?

Araç değer kaybı tazminatı almak için izlenmesi gereken adımlar şunlardır:

1. Kazaya dair tüm belgelerin toplanması: Trafik kazası tutanağı, ekspertiz raporu, hasar fotoğrafları ve tamirat faturaları temin edilmelidir.
2. Sigorta şirketine veya kusurlu tarafa başvuru yapılması: Öncelikle sigorta şirketine yazılı bir başvuru yapılarak ödeme talep edilmelidir.
3. Anlaşma sağlanamazsa yasal yollara başvurulması: Eğer sigorta şirketi ödeme yapmazsa, Sigorta Tahkim Komisyonu'na veya hukuk mahkemelerine başvurulabilir.

7. Araç Değer Kaybı Zamanaşımı Süresi

Değer kaybı tazminatı için yasal zamanaşımı süresi 2 yıldır. Ancak Borçlar Kanunu gereği, kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren en fazla 10 yıl içinde dava açılmalıdır.

8. Dava Açma Süreci ve Mahkemeler

Değer kaybı tazminatı için başvurulabilecek yollar şunlardır:

• Sigorta Tahkim Komisyonu: Sigorta şirketleriyle yaşanan anlaşmazlıklarda başvurulabilir.
• Asliye Hukuk Mahkemesi: Kusurlu taraf aleyhine dava açılabilir.
• Tüketici Mahkemesi: Tüketici işlemleri kapsamında değerlendirilebilecek kazalarda tercih edilir.

9. Sonuç

Araç değer kaybı, kazaya karışan ve kusursuz ya da kısmi kusurlu olan araç sahiplerinin talep edebileceği bir tazminattır. Hukuki prosedürler takip edilerek bu kayıp telafi edilebilir. Sigorta şirketleri ve kusurlu taraflarla yapılan görüşmelerden sonuç alınamazsa, dava açılarak yahut tahkim komisyonuna başvurularak tazminat talep edilebilir.

Kaya-Karakurt Hukuk ve Danışmanlık Bürosu olarak değer kaybına ilişkin dosyalarınızda doğru bir strateji oluşturmanız ve yaşamış olduğunuz hukuki süreci en doğru şekilde yönetmek amacıyla alanında uzman kadrolarımız ile yanınızdayız.